Overblog
Editer l'article Suivre ce blog Administration + Créer mon blog
nzilapawol.com

poésie-pawol- Martinique-lanmou

Madanm Sispann manjé grenn papay

Lè ou ka tann moun di ki nou soti dan filiasion koté tjuis bitasion an  , sé pa jé sé an bagay séryé.

Sé pa ti tras sa kité dan fondok mounité nou.

Chak jou nou pé fè an pa pou nou soti an sa san nou sav .

Ki jou nou kay sispann di ki nou sé pitit esklav? 

Nou soti nan sous sivilizasion , adan an tan oti yo pa té ka konté tan an menm jan ki aprézan.

Sé dan bouden manman gason épi ti fi ka soti mé sé pa bouden an ki ka fè fanm ni nonm.

Adan bouden bitasion an ,sé an dlo lawontez Mun nwè benyen adan . 

Vyé dlo sal tala rété anlè sé ti manmay la asou plizyè jénérasion , kon an vyé plumplum tralala.

Manman tjenbé labriz , papa sé anlè doy yo rivé mété tout bétiz.

Sonjé ki  nonm la ki té noz fè goj , yo té ka mété y an mitan bitasion an  pou fè fanm li wont épi sé lé zot la pè .

Jodi sé épi la caf yo ka fè nonm séré dèyè an wol papa.

Lékonomi sé kout fwet la.

Délè osi sé sé madanm la ka kontinyé wol bouwo a.

Yo ka manjé grenn papay san yo sav.

Douvan ych yo menm yo ka palé ba nonm la akondi sé Ti manmay yo ki la.

Dot lè yo ka maché fyè lè gran bonnè ti kok la dèyè sé poulet la.

Ni an konpanyi osi ki passs ti boug la ka sanm papa a ki ba yo bon drib la, yo ka mété ti nonm la an adan an patjé tribil fèy ped konfyans adan konbyen katjil.

Ni fanm ki sé lé kontwol tout bagay , yo paka kité an plass ba papa pou i  ni an chans fè tay.

Di labitid nou ka pasé a vis é olyé vini konplis nou ka pwan y jiss kont.

An mo ka pé toufè w telman ou wont , telman ou pé ni lenpresion sé manman ka palé ba w. 

Fanm nonm la  sé pa papa w ni ych ou ki la . 

Délè osi ni fanm ki pa enmen nonm  mé pou rété adan larel bitasion an yo ka éséyé mété an fanmi doubout , mé sé pa model fanmi tala ki yo anvi pou vré.

Délè yo lé chanjé moun la pou i sanm an idéal ki yo menm ka estimé ki yo pa mérité.

Délè yo ka kité moun maché anlè pyé yo épi tala ka vini apré sé li ka pran tou sa yo pa jen rivé di douvan sé gwo dog la ki té ka fè y maché kapat la.

Lè ou pasé dan filet , salop la yo ka kryé estravay sa ka kité bless , ki ka sanm dé vyé jèss an déwo mé ki ka dépann di an malakadi ki fè piti adidan nou dépi plizyè jénérasion.

fanm ni an bagay a transmet nonm osi.

Douvan Ti manmay pa mal palé papa yo , sé grenn yo ou ka manjé .

Ni fanm ki paka sispann di nonm si , nonm sa mé yo ka jen balyé douvan lapot ka yo.

Sa yo ka fè sé maksimom , sa nonm ka fè sé mini nonm . 

Mé yo ka jen ka  miziré ti jess la ki menen an trézò ba yo .

Ou pa jen ni dwa an mèsi , mé ripwoch ou ka ni sa dwi .

Sispann manjé grenn papay pas sé chyé ou kay fè ko w chyé.

An nonm pé viv an chyen san i pété pli wo ki fèss li , mé an fanm menm si i an lari i kay brennen bonda y akondi latè paka potéy.

Konpwann mwen bien sé pa an mépwi , mé nou chak la ni an responsabilité mé fok vision an klè . 

Fok nou bien chwézi model sivilizasion an nou lé suiv la , sé pa télé ya ki pou fè nou , sé pa lot la ki pou model nou.

Nou ni  pou rivé rantré adan mounité nou , la nati fè sé dé enewji tala , 

Lè sé fanm ka sanblé  ni ka di yo fok yo rété ant yo , mé lè sé nonm ka rété ant yo sé mako.

Nonm adan an sel ladjè nonm fanm mé sé respé ka fè lanmou fè flanm.

Fanm pa fè ych pou ko w sel , si nonm pa bien diw i palé sé an ti moun ou kay pwi dan zatrap.

Pa anpéché yo wè ti manmay yo , pas dapré w yo pa an bon egzanp.

Mé palé pa pè dénonsé yo lè ou ka wè ki papa a sé an mal kochon ka anviolé san y menm.

Wi palé di ki misyé labé ka fè jé lanmen malpwop épi ti bolonm la .

 

Oui  palé madanm apwann fè ti nonm la konfyans , pou i pa viv soufwans li an silans.

Apwann li respekté  sè y pou i pa malmenen anlot fanm dimen.

Délè kitéy  fè zafè pou i fè lespéryans li avan ou koupé zeb la anba pyé y épi di  apré ki ou paka konpwann poutji i mol konsa.

Poté respé ba kow menm pa  ki kité nonm rantré an laviw konsi yo la ka pousé an latjé douvan la tjèss gran magazen Bèna a.

Pa fèy kryé an nonm ka zayé w tonton , pass sé pa an kouyon.

Pa mal palé papay douvan dot fanm , pass ni yonn kay poté pawol la bay épi ba ti manmay li.

Ni anlo bagay ki pa fèt  mé et papa sé pa an jé ou ka trouvé adan an bwèt , sé an réalité ki pou fè w éséyé maché dwet pass sa ou  pa lé ya sé an kay ou i ka paret.

Nonm zafè bat fanm la sa sé pa an bon bagay ni dèyè ni douvan ti manmay.

sé an jénérasion bouwo épi viktim nou ka konswti  plito ki an nasyon doubout vayan oti papa té kay maché épi manman ansanm ansanm

menm si  yo pa ansanm.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Partager cet article
Repost0
Pour être informé des derniers articles, inscrivez vous :
Commenter cet article